291․

Նախադասության բառերի տեղերը փոխված էն։

1․ բ
2․ բ
3․ բ

292․

Ես վերջավորություններ ավելացրեցի ամեն մի բառին։

1․ Թշնամին բանակը շրջապատեց քաղաքում։
2․ Մայրամուտը արեգակով պալատները կարմիր ներկեց։
3․ Փախստականները բարձրացան սարերից մեկի վրա։
4․ Այնտեղ ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ փորեցին։

294․

Միտք արտահայտող բառերի խումբ։

295․

Եզոպոսի առակներից մեկում, այսպիսի բան է պատմվում։

297․

Նախադասությունների միտքը փոխվում է։

240․

Ա․Ես, մենք
Բ․ դու, դուք
Գ․ նա, նրանք

Ամեն մի դերանունը եզակի և հոգնակի է։

241․

Ընդգծված դերանունները դիմում են առարկաի։

242․

1․ այդքան
2․ այնպիսի
3․ այնքան
4․ այսպես
5․ այդպես
6․ այդտեղ
7․ այնտեղ

243.

ա) Ամպ – ամպել

ծաղիկ – ծաղկել

վար – վարել

կար – կարել

երգ – երգել

ժողով – ժողովել

օճառ – օճառել

բ) Գող – գողանալ

վախ – վախենալ

քար – քարանալ

մահ – մահանալ

մանուկ – մանկանալ

էջ – իջնել

մայր – մայրանալ

244․

Գեղեցիկ – գեղեցկանալ

հպարտ – հպարտանալ

տգեղ – տգեղա

մեծ – մեծանալ

փոքր – փոքրանալ

չար – չարանալ

չոր – չորանալ

թարմ – թարմեցնել

խոնավ – խոնավեցնել

սև – սևանալ

բարձր – բարձրանալ

մանր – մանրեցնել

ճերնակ – ճերմականալ

դալուկ – դալուկանալ

ծանր – ծանրանալ

245․

բըզզ – բզզոց

դըռռ – դռռոց

չրըխկ – չրխկոց

խըշշ – խշշոց

ծիվ – ծիվ – ծվ-ծվոց

տըզզ – տզզոց

կըռռ – կռռոց

թըխկ – թխկոց

մըռռ – մռռ-մըռռոց

Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով ր կամ ռ։

Վառվռուն, ախորժակ, մռմռալ, բարբառ, խռխռալ, գանգուռ, կենսաթրթիռ, թռթուր, կառկառել, երկնակարկառ, սառսուռ, ճանկռել, դռդռալ, արժանի, ճռճռալ, արհամարհել, գռգիռ, խրճիթ, կռծել, խոշոր, խոժոռ, թռվռալ, խռթխ…ռթալ, ծռմռել, փրփռալ, փրփրել, փորփրել, քրքրել։

Կետադրել տեքստը:

Շահանդուխտը՝ Իշխանի դուստրը, հրաշագեղ էր, չքնաղ նրա գեղեցկությունը զարմանք էր պատճառում տեսնողներին։ Նայողին թվում էր՝ նյութեղեն չէ, այլ կարծես կերտված է լիալուսնի նրբանուրբ շողերից, արևի թրթռուն ճառագայթներից ու ծաղիկների անուշաբույր նեկտարից։

Մի օր, երբ իշխանազուն օրիորդը ուղեկցող խմբով անցնում է մի ապառաժոտ վայրով, հանկարծ նկատեց զինյալներ՝ անծանոթ կերպարանքներով։

Օրանջիայի ձորակում, ամեն գարնան մասրենիներն են ծաղկում, բացվում են վայրի վարդերը՝ դեղին, սպիտակ։

Այն ժամանակ երբ շեն էր, Մանասի խրճիթը Օրանջիայի ձորակում մասրենիներ չկային։

Արտագրե՛լ և կետադրե՛լ։

Միշտ էլ հետաքրքրվել եմ բնության բոլոր արարածներով և դրանցից որն էլ պատահել է, փորձել եմ մանրազնին ուսումնասիրել: Մի օր տարիներ առաջ ճահճային թռչունների որսի ժամանակ մի կրիա գտա և բերեցի տուն: Տանը պատշգամբի մի անկյունում նրա համար ստեղծեցի մի հարմար անկյուն բերելով խոտեր, ճյուղեր ու հարդ: Ինքնամփոփ ու զգույշ են կրիաները, բայց երբ համոզվում են որ իրենց որևիցե վտանգ չի սպառնում պատյանից դուրս են հանում գլուխն ու ոտքերը և քայլում դանդաղ ու անճոռնի շարժումներ անելով: Փոքր-ինչ ընտելանալուց հետո նույնիսկ կեր են վերցնում ձեռքիցդ: Սակավապետ ու քչակեր կենդանիներ են դրանք շաբաթներով կարող են ոչինչ չուտել բայց շատ հեշտ են դիմանում, որովհետև շարժումներ քիչ են անում, և էներգիա քիչ է ծախսվում: Ժողովրդական մի հինավուրց ավանդություն կրիայի դանդաղաշարժությունը բացատրում է նրանով որ ուր էլ լինի կրիան իր տան մեջ է ուստի չի շտապում

195. Երկու տեքստերում էլ հոգնակի գոյականները եզակի դարձրո՛ւ և դրան համապատասխան փոփոխություններ արա՛: Այդ փոփոխությունից ո՞ր տեքստի միտքը փոխվեց:

Ա. Երկրի վրա մարդու կյանքն ամուր կապված է կենդանու հետ: Բայց մարդը ու կենդանին միշտ նույն ձևով չեն հարաբերվել: Սկզբում կենդանին մարդուն ուտելիք ու հագուստ է տվել: Նրանք սարսափ են ներշնչել կամ ուրախություն են պարգևել մարդուն: Մարդն էլ նրանց առաջ խոնարհվել ու

պաշտել է կենդանուն: Հետո աստվածացված կենդանուն փոխարինել է աշխատավոր կենդանին:

Բ. Հետաքրքրասեր մարդը ճամփորդում էր Աֆրիկայով և ուսումնասիրում այնտեղի կենդանիներին ու թռչուններին: Հետո նրանք իրենց հետ հայրենիք բերեցին նաև աֆրիկացիների շատ գլխարկներ: Այդ գլխարկները գարդարող փետուրի մեջ գիտնականները նկատեցին այնպիսին, որը գիտությանը հայտնի թռչուններին չէր պատկանում:

Գոյականը երկու թիվ ունի՝ եզակի և հոգնակի: Եզակին ցույց է տալիս մեկ առարկա, հոգնակին՝ մեկից ավելի: Հոգնակին կազմվում է եզակիից՝ հիմնականում -եր կամ -ներ մասնիկների օգնությամբ. (-եր-ը ավելանում է միավանկ բառերին, ները՝ բազմավանկ)
Գոյականի հոլովումը

196. Հարցում արտահայտող բառի փոխարեն տրված գոյականները գրի՛ր (դրանք ինչպե՞ս փոխվեցին):

Այգում մի մարդ բահով գործ էր անում:

Այգում մի մարդ մկրատով էր գործ անում։

Այգում մի մարդ թիակով էր գործ անում։

197. Հարցում արտահայտող բառի փոխարեն տրված գոյականները գրի՛ր (դրանք ինչպե՞ս փոխվեցին):

Հիանում էր երգով:

Հիանում էր աշխարհով։

Հիանում էր ընկերներով։

Հիանում էր շարժումներով։

198. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ դպրոց բառով՝ ուշադրություն դարձնելով վերջավորություններին:

Ամեն առավոտ ես դպրոց եմ գնում: Մի մեքենա մոտեցավ մեր դպրոցի մոտ: Այսօր Արան վերջինը դուրս եկավ դպրոցից: Մեր դպրոցում բոլորս էլ հիանում ենք: Ես ու քույրս սովորում ենք նույն դպրոցում:

199. Բառակապակցություններ կազմի՛ր հարցում արտահայտող բառի փոխարեն՝ տրված գոյականները գրելով: Բառերին ի՞նչ վերջավորություններ ավելացան:

Պառկել ծովափում: Ծովափ, մահճակալ, անդունդեզր, գետափ, անտառաբացատ անկողին, հիվանդանոց:

Պառկել մահճակալի վրա։

Պառկել անդունդեզրին։

Պառկել գետափին։

Պառկել անտառաբացատում։

Պառկել անկողնուն։

Պառկել հիվանդանոցում։

200. Բառակապակցություններ կազմ՛իր հարցում արտահայտող բառի փոխարեն՝ տրված գոյականները գրելով:

Ծանոթանալ ո՞ւմ հետ: Ծանոթանալ ինչի՞ն: Մրցակից, կարծիք, տեսակետ, գիրք, մեքենա, աղջիկ, տղա զբոսաշրջիկ

186. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանրություն ունեն, որ նույն շարքի մի բառը չունի: ա) Երաշտահավեր բ) Մանուկներ գ) Հատիկներ դեղձանիկներ երեխա կապիկներ վագրեր պատանիներ ձագուկներ առյուծներ երիտասարդներ կանայք սիրամարգ մարդիկ տանտիկիններ

Պատ․՝ երեխա

187. Տրված բառախմբերի տարբերությունը գտի՛ր և բառախմբերն անվանի՛ր:

Ա. Շինարար, վարպետ, գեղեցկուհի, տարի, գիրք, տետր, գազան, վանդակ:

Բ. Շինարարներ, վարպետներ, գեղեցկուհիներ, տարիներ, գրքեր, տետրեր, գազաններ, վանդակներ:

Ա․ խումբ – եզակիներ

Բ․ խումբ – հոգնակիներ

188. Բառախմբերի կազմման օրինաչափությունը գտի՛ր և Բ խումբն ինքդ լրացրո՛ւ:

Ա. Սար, հայ, կաթիլ, ուսուցիչ, մայր, մատանի, տատ, կատու, թութակ, գրպան: Բ. Սարեր, հայեր, կաթիլներ, ուսուցիչներ, մայրեր, մատանիներ տատեր, կատուներ, թութակներ, գրպաններ:

189. Տրված նախադասությունը կարդա՛ և հարցերին պատասխանի՛ր: 187 և 188-րդ վարժությունների Ա խմբերում եզակի թվով դրված գոյականներ են, իսկ Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի թվով:

1. Գոյականը քանի՞ թիվ ունի:

Պատ․՝ Հոգնակի, եզակի

2. Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականի եզակի թիվը (եզ – միակ, մեկ հատ):

Պատ․՝ եզակի թիվը ցույց է տալիս – (եզ – միակ մեկ հատ)

3. Ի՞նչ է ցույց տսգիս գոյականի հոգնակի թիվը (հոգն – բազում, շատ):

Պատ․՝ հոգնակի թիվը ցույց է տալիս – (հոգն – բազում, շատ)

190. Կազմի՛ր տրված գոյականների հոգնակին: Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է -եր վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ:

Ա. Ծառեր, ձայներ, հոտեր, քարեր, կովեր, արջեր, փունջեր, լուրեր, բառեր, բեղեր, հայեր, հայրեր, ցեղեր, սրտեր, գրեր, սյուներ, պատեր, հույներ, ձվեր, սրեր, քթեր. քույրեր, մայրեր, ձեռքեր, ոտքեր, տատեր, պապեր: Բ. Եղբայրներ, աթոռներ, պապիկներ, տատիկներ, գրպաններ, թութակներ, եղնիկներ, ոչխարներ, սեղաններ, թռչուններ, մեքենաներ, բարեկամներ, աշակերտներ, մատյաններ, հեռախոսներ, ծաղկավաճառներ. պանրագործարաններ:

Ա խմբի բառերին ավելանում է եր, քանի որ բառերը միավանկ են։

Բ խմբի բառերին ավելանում է ներ, քանի որ բառերը բազմավանկ են։

191. Գրի՛ր, թե նախորդ առաջադրանքը կատարելիս ա) ո՞ր բառերի մեջ երկու ն գրեցիր. բ) ո՞ր բառերի մեջ հնչյուններ փոխվեցին:

Հնչյունները փոխվեցին – Փնջեր, սրտեր, գրեր, ձվեր, սրեր, քթեր։

Երկու Ն-եր – Գրպաններ, սեղաններ, թռչուններ, մատյաններ, պանրագործարաններ:

192. Տեքստի բոլոր գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ և ըստ անհրաժեշտության դրանց համապատասխանեցրո՛ւ բայերը (գործողություն ցույց տվող բառերը):

Հերթական ոլորաններից հետո երևացին սրբավայրերը: Վերևում արձաններ են նստած: Արձանները կորցրել են գլուխները: Երկրաշարժները բազմիցս սասանել են այդ լեռների գագաթները, օտար բանակների զինվորները ձգտել են խորտակել իրանց անհասանելի ու թշնամական սրբավայրերը: Արձանները, բարձրաքանդակներն ու գազանների կերպարանքը կերտված են հիանալի վարպետների կողմից:

193. Տեքստում բոլոր գոյականները եզակի թվով են դրված: Որը պետք՝ հոգնակի դարձրո՛ւ:

Սֆինքսը մի սոսկալի հրեշ էր, որը կնոջ գլուխ ուներ, առյուծի մարմին, սուր ճանկեր հզոր թևեր: Նա բնակություն էր հաստատել Թեբե քաղաքի մոտ և այնտեղ պիտի մնար, մինչև մի մարդ լուծեր նրա հանելուկները: Նա իր մոտից անցնող մարդուն հանելուկ Էր առաջարկում, բայց ոչ ոք չէր կարողանում լուծել, և մարդը մեռնում էր նրա սոսկալի գրկի մեջ: էդիպ արքան որոշում է Սֆինքսից փրկել մարդուն և գնում է հրեշի մոտ: – Ո՞վ է առավոտյան չորս ոտքով քայլում, կեսօրին՝ երկու, իսկ երեկոյան՝ երեք,- հարցնում է Սֆինքսը: – Մարդիկ,- պատասխանում է Էդիպ արքան:- Երբ նրանք երեխաներ են, սողում են, հասուն տարիքում երկու ոտքով են քայլում, իսկ ծերության օրերին փայտով են քայլում: Հանելուկի ճիշտ պատասխանը լսելով՝ Սֆինքսը նետվում է ծովը և ոչնչանում: Այդպես էր վճռել հույների աստվածը: Այսօր հանելուկային, անլուծելի հարցն անվանում են «սֆինքսային»:

194. Տեքստերի եզակի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ: Փոփոխությունից ո՞ր տեքստի միտքը փոխվեց:

Ա. Կատուների պատմությունն արտասովոր է: Մարդիկ կատուներին աստվածացրել ու պաշտել են, մեկ վհուկ համարել ու խուսափել: Երբեմն էլ կատուների միջոցով իրենց ապագան է զուշսւկել: Կատուները ապրում են մարդու կողքին, հաճախ հավատարիմ ծառայում են մարդուն, բայց առաջվա պես անկախ ու նույնիսկ կիսավայրենի են մնում: Ի տարբերություն ուրիշ ընտանի կենդանիների՝ կատուները մարդու համար խորհրդավոր ու անճանաչելի են մնում, իր գաղտնիքները «չեն բացում»: Բ. Մոտ հարյուր տարի առաջ Օդեսայում փղեր փախան կրկեսից: Տերն ինչ արեց, չարեց, նա էլ կրկես չվերադարձավ:

Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով բ, պ կամ փ։

Գաբրիել, սփրթնել, սփրդել, դարպաս, դարբին, շամպուր, երբ, իբրև, խաբել, խարխաբել, Հակոբ, համբերել, ջրարփի, համբույր, փրփուր, հաբճեպ, հաբշտակել, հարփել, նուրբ, շաբաթ, որբ, Սերոբ, ապշել, սուրբ, սրփել, հղբանալ, ուրբաթ, Քերոբ, թփրտալ, աղբանոց, ցայտաղբյուր, եղբայր, ողբ։

Լրացնել բաց թողնված տառերը` կետերի փոխարեն գրելով է կամ ե: Աշխատանքդ ստուգի՜ր ուղղագրական բառարանով:

Դողէրոցք, էջանշան, պատնեշ, գոմեշ, վայրէջք, Էջմիածին, վերելք, առերևույթ, ելևէջ, երակ, առէջ,  բազկերակ, էական, ելակ, ամենաէական, ամենաերկար, էլեկտրաէներգիա, ելարան, ստորերկրյա, վերելակ, հնէաբան, առէրևս, աներևակայելի, մանրէաբան, էակ, Սևանհէկ, Վարդգես, բազմերանգ, մանրե, ծովեզր, լայնէկրան, պնդերես, որևիցե, Երևանջեկ, հրեշ, տիեզերք, մեջք, եգիպտացորեն, ինչևէ, ողբերգակ, ինչևիցե, ամենաէժան, խուռներամ, երբևէ, աշտե, եկեղեցի, եղերերգ, վերերկրյա, որևէ, գրեթե,  միջօրե, անե, աներկբա, երբևիցե, կիսաեփ, չէի, չէիր, չեինք, չէր, էլեկտրաեռակցել, երփներանգ, գետեզր, նրբերշիկ, աներևույթ, ցայգերգ, աներկյուղ, նորեկ, առօրեական, այժմէական, պաշտոնեական, անեաբան, լայնեզր, հովեկ:

168. Ընդգծված բառերն ինչո՞վ են նման:

Անմիջապես հասկացա:
Մտերմորեն խրատում էր:
Վաղուց հասել է:
Ամբողջովին մոռացվել է:
Լիովին բավարարվեց:
Բազմիցս ասել եմ:
Երբեմն լսվում Է:

Բոլոր բառերը ածականներ են։

169. Նախորդ վարժության մեջ ընդգծված բառերը գրի´ր: Ինչպե՞ս կանվանես բառերի այդ խումբը։

Ածականներ

Անմիջապես, Մտերմորեն, Վաղուց, Ամբողջովին, Լիովին, Բազմիցս, Երբեմն

169. Ընդգծված բառերը դուրս գրի՛ր: Դրանք բառերի ո՞ր խմբին կավելացնես:

Ուշացած տղան շտապ մոտեցավ խմբի ղեկավարին:
Մեքենան դանդաղ պտտվեց ու կանգնեց:
Այդ մասին հաճախ եմ մտածում:
Այդ օրն իր հոտը հեռու քշեց:
Ուշ հասար. ամեն ինչ վերջացել Է:
Կրկին խնդրում եմ, որ անպայման ընդունես հրավերը:

Բոլոր բառերը պատասխանում են՝ «ինչպես» հարցին

171. Նախորդ չորս վարժություններում կարևորված բառերի խումբը անվանում են մակբայ (մակ-վրա): Փորձի´ր բացատրել այդ անունը:

մակբայ – Խոսքի մասը, որին պատկանում են հատկանիշի հատկանիշ ցույց տվող բառերը:

171. Կետերի փոխարեն գրի´ր փակագծում տրված բառերը: Ընդգծի´ր այն բառերը, որոնք առանց փոփոխելու գրեցիր:

Կենդանաբանական այգիի (այգի) տնօրենը պատմում Էր, որ այդ փիղն (փիղ) կապեր քանդելու հմուտ (հմուտ) վարպետ էր: Գիշերները նա համառ կերպով (համառորեն) ու ճարպիկորեն (ճարպկորեն) քանդում էր իր ոտքերին (ոտքեր) կապած պարանները: Մի անգամ նույնիսկ կարողացել էր ծխնիներից անաղմուկ հանել այն շինության (շինություն) դուռը, որտեղ նրան բանտարկել էին (բանտել): Չանհանգստացնելով խոր քնած Մատուցող (սպասավոր) նա՝ որպես այցելու, գնացել էր այգու մյուս բնակի (բնակիչներ) հետ ծանոթանալու:

173. Տրված բառերով նախադասություն կազմի´ր պահպանելով դրանց հաջորդականությունը: Ընդգծի´ր այն բառերը, որոնց ձևերը փոխվեցին:

Մրջյունների մի տեսակ կա, որոնք թափառաշրջիկ կյանք են վարում:
Դրանք, գիշատիչ, քոչվոր, մրջյուններ են:
Ջունգլիների բոլոր կենդանիները փախչում են քոչվոր մրջյունների բանակներից:
Մինչև, անգամ, հսկա, փիղ, շտապել, գլուխն ազատել, նրանք:
Վա՜յ, քնած, ճանապարհորդ, թափառաշրջիկ, մրջյուններ, նա, միայն, կմախք, թողնել:

174. Նախադասության մեջ վերականգնի´ր ընդգծված բառերի ուղիղ ձևերը: Ի՞նչ փոխվեց դրանից:

Թագավորը ինձ թույլ տվեց իր անտառում որս անել:
Հյուրերն իջան պատշգամբից, որպեսզի մի քիչ զբոսնեն այգում:
Ափին ընդամենը մի նավակ կար, որը միանգամից լցվեց աղմկոտ երիտասարդներով:
Խառը մտքերը անտառում էլ հանգիստ չեն տալու ինձ:

175. Նախադասության բոլոր բառերն ուղիղ ձևով գրի´ր ու կարդա´. ի՞նչը փոխվեց:

Իշխանը գոհացավ այդ խոսքերից և առատ վարձատրեց ծերունուն:

Բառերն ըստ իմաստի բաժանվում են տարբեր խմբերի:
Առարկա ցույց  տրվող բառերը կոչվում են գոյական, առարկայի հատկանիշ ցույց տվող բառերը՝ ածական, գործողություն ցույց տվող բառերը՝ բայ, գործողության հատկանիշ ցույց տվող բառերը՝ մակբայ և այլն:
Հայերենում կա տասը խոսքի մաս՝ գոյական, ածական, թվական, դերանուն, բայ, մակբայ, կապ, շաղկապ, ձայնարկություն և վերաբերական:

135. Կետերը փոխարինի´ր ջ, ճ կամ չ տառերով: 
Վերջ, ողջ, նկարիչ, չղջիկ, վայրէջք, հաչոց, խոչընդոտ, թռչուն, թրչել, թռչել, միջև, մինջև, ամբողջ, առաջին, աղջամուղճ:

136.Կետերը փոխարինի՛ր ձ, ծ կամ ց տառերով: 
Փորձ, հարձում, բարձունք, ուրձ, լացակումած, ընթերցել, քաղցրություն, լռակյաց, հանդիպակաց, լվացք, գնածք, նստվածք, նրբանցք:

137. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի՛ր: 
Զմրուխտ, թխկի, նախշուն, կխտար, նախկին, բախտ, ողկույզ, ճեղք, կողպեք:

Դպրոցից հետ գալուց, ես տեսա մի տուն, որի պատերի մեջ կաին ճեղքեր: Երբ հասա տուն, դռան վրա կողպեք էր դրած՝ ես չկարողացա տուն գալ: Հատակի վրա, ես գտա զմրուխ և նախշուն մատանի, իմ բախտը բերեց: Ես որոշեցի ճամփորդհել: Ես տեսա մի փայտագործի, որը օգտագործում էր թխկիի փայտերը արձանիկ պատրաստելու համար, նաև նա կորցրել էր իր նախկին օգնականին: Ես ճամփորդհելու ընթացքում տեսա մի սար, որի վրա կային շատ կխտարներ, նաև ես տեսա մի թուփ որի պտուղները կուտակվել էին և դարցել էին ողկույզ:

138. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի՛ր: 
Գաղտնիք, սանդուղք, ճեղքել, խախտել, վախկոտ, տախտակ, եղբայր:

Ես ձեզ մի գաղտնիք կասեմ, ես և իմ եղբայրը ուզում ենք մի վախկոտ նապաստակ բռնենք: Մենք միքիչ կանոնները խաղտեցինք, մենք սանդուղք օգտագործեցինք, որպեսզի բարձրանանք ուրիշի նկուղը: Այնտեղ կար մի պատ , ես և իմ եղբայրը սկսեցինք ճեղքել այդ պատը, և վերջապես վերջացրեցինք: Այնտեղ մենք գտանք մի մեծ փայտ, և որոշեցինք մի նիզակ պատրաստենք, և այդ նիզակի օգնությամբ մենք բռնեցինք արդ նապաստակին:

139. Կետերը վախարինի´ր ղ կամ խ տառերով: 
Խրողտ, թուղթ, խեղդել, ծաղսել, կմաղք, աղբյուր, պղտոր, դժողք, դրախտ, զմրուղտյա, եղբայր, անվաղճան, ողկույզ, մղկտալ, տաղտակ, թաղտ, աղտոտել:

140. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի՛ր: 
Հարավ, ավտոմեքենա, օվկիանոս, նավահանգիստ, նավթ. օ՜ֆ, ո՜ւ ֆ, ասֆալտ:

141. Տրված բառերից ամեն մեկով մի քանի նոր բառեր կազմի´ր: 
Հարավ, ավտո, ասֆալտ:

142. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:
Թոռնիկն արագ թռավ տատի …: (գիրկ, գիրք) 
Միաժամանակ երեք … Է կարդում: (գիրկ, գիրք) 
… անձրևը կտրվելու միտք չուներ: (հորդ, հորթ) 
… տրտինգ տալով վագեց մոր մոտ: (հորդ, հորթ)

143. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:
…երի մեջ անծանոթ մի աղջիկ տեսա: (որդ, որթ) 
…երի պատճառով ձկնորսության չգնացի: (որդ. որթ) 
Շատ … ավարտ ունեցավ մեր ձեռնարկը: (հաջող, հաչող) 
… շանը կծան չի լինում: (հաջող, հաչող)
Երեխայի … ատամներն արդեն դուրս էին եկել: (կտրիչ, կտրիճ) 
Իմ բոլոր … ընկերները հավաքվել են այսօր: (կտրիչ, կտրիճ)

144. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:
Նստելու համար մի … տեղ եմ փնտրում: (հարդ, հարթ)
Քամին ամբողջ …ը բարձրացրել ու պտտում էր օդում: (հարդ, հարթ)
Տարբեր …եր քայքայել էին մարմինը: (աղտ, ախտ)
Փոշիով ու … էր ծածկված փողոցը: (աղտ, ախտ)
Մի … քարավանից առանձնացել էր: (ուղտ, ուխտ)
Քո արած … թանկ է բոլորիս համար: (ուղտ, ուխտ)

145. Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով: Ընտրածդ բառերի գրությունը ճշտի´ր բառարանիօգնությամբ:

Խոսքս մի՛ կտրիր:
Մինչև ե՞րբ պիտի թաքուն պահես:
Անձրևն ինչպես սկսվել էր, այնպես էլ վերջացավ:
Օդանավի իջնելը ոչ ոք չնկատեց:
Երեխայի նման ուրախանում էին ու լիաթոքծիծատսմ:
Եղնիկի ձագը մորն էր փնտրում:

146. Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով: Ընտրածդ բառերի գրությունը ճշտի´ր բառարանի օգնությամբ:

Հորեղբորս տղան մրջյուններով շատ էհետաքրքրվում:
Մրջյունները կանոնավոր զորք ունեն և դրկիցմիջատների դեմ պատերազմելու են դուրս զալիսկանոնավոր շարքերով: 
Մրջյուններն էլ թշնամիներ ունեն. դրանք խոշորճանճերն են:
Թափառաշրջիկ մրջյունները ճանապարհորդում ենմայրամուտին և գիշերը:

147. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ և բառարանովստուգի՛ր ճի՞շտ ես գրել:

Վեր.ում՝ համար.ա երկնքի տակ, ծնվեցին ջրիկաթիլները: Նրանք լեռների բար.րից, հողի մի.իցդուրս եկան ու, լույսն իրենց մե., ցն.աթյան թիթեռնիրենց վրա, կ.կ.ալով իջան ցա.: Լեռն ի վար, ծառերիկո.քերով, թփերի արան.ներով, զարմանազանխատուտիկ խ.աքարերի վրայով գալիս էինկաթիլները: 
–Ինչքա՜ն քա.ցր եք,- ասում էին նրանց մամուռները:

148. Բացատրի՛ր «Ուղղագրություն» և«Ուղղախոսություն» անունները:

Բառասկզբում լսվող է–ն է տառով է գրվում: Բացառություն են կազմում եմ, ես, ենք, եք, ենբառերը: 
Բառասկզբում լսվող օ-ն օ տառով է գրվում: 
Բացառություն է կազմում ով (ովքեր) բառը: 
Բառամիջում է և օ հնչյունները է և օ տառերովեն գրվում, եթե բաղադրյալ բառի մեջ մտնողարմատի սկզբնատառեր են: 
Բառամիջում ո և ե տառերը օ  և է ենկարդացվում, եթե դրանց նախորդում էբաղաձայն հնչյուն, վօ և յէ են կարդացվում, եթենախորդում է ձայնավոր հնչյուն: Բառամիջում բ, գ, դ, ձ, ջ տառերը համապատասխանաբարկարոդ են կարդացվել պ, կ, տ, ծ, Ճ կամ փ, ք, թ,ց,չ: 
Բառամիջում ղ, վ տառերըհամապատասխանաբար կարող ենկարդացվել խ, ֆ:

Բազմիմաստ բառեր    Բառն ունի իմաստ և ձև:
                                        Մեկից ավելի իմաստ ունեցողբառերը 
                                             կոչվում Են բազմիմաստբառեր:
Հոմանիշներ                 Իմաստով մոտ բառերը կոչվումեն հոմանիշներ:   Հականիշներ                Իմաստովհակառակ բառերը կոչվում են հականիշներ:

Համանուններ           Գրությամբ կամարտասանությամբ նույն կամ մոտ, բայց 
                                         իմաստով տարբեր բառերըկոչվում են համանուններ:

Բառի կազմությունը     Ըստ կազմության բառերըլինում են պարզ և բաղադրյալ:
                                              Միայն մեկ արմատիցկազմված բառերը կոչվում են պարզ:                            Բաղադրիչներից (արմատ, ածանց) կազմված
բառերը կոչվում են բաղադրյալ:

Միշտ չէ, որ բառերը գրվում են այնպես, ինչպեսհնչում են: Ուղղագրական և ուղղախոսականկանոնները բառը ճիշտ գրելու և արտասանելուհամար են:

ԲԱԶՄԻՄԱՍՏ ԲԱՌԵՐ    ​Բառն ունի իմաստ և ձև:
                                        ​Մեկից ավելի իմաստունեցող բառերը 
                                             ​կոչվում են բազմիմաստբառեր:
ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ                 ​Իմաստով մոտ բառերըկոչվում են հոմանիշներ:    ՀԱԿԱՆԻՇՆԵՐ​            ​Իմաստով հակառակ բառերը կոչվում ենհականիշներ:

ՀԱՄԱՆՈւՆՆԵՐ          ​Գրությամբ կամարտասանությամբ նույն կամմոտ, բայց իմաստով տարբերբառերը կոչվում ենհամանուններ:

ԲԱՌԻ ԿԱԶՄՈւԹՅՈւՆԸ     ​Ըստ կազմության բառերըլինում են պարզ և բաղադրյալ: Միայն մեկ արմատից կազմվածբառերը կոչվում են պարզ: Բաղադրիչներից (արմատ, ածանց) կազմված բառերըկոչվում են բաղադրյալ:

Միշտ չէ, որ բառերը գրվում ենայնպես, ինչպես հնչում են: Ուղղագրական ևուղղախոսական կանոններըբառը ճիշտ գրելու ևարտասանելու համար են: