May 3

Խառը թվեր

Խառը թիվը կազմված է ամբողջ մասից և կոտորակային մասից։

Խառը թիվ ստանում էնք անկանոն կոտորակից։

Անկանոն կոտորակից խառը թիվ ստանալու համար պետք է համարիչը բաժանել հայտարարի։ Ամբողջ մասը կլինի մեր քանորդը, հայտարարը միշտ նույն թիվն է, իսկ համարիչը կլինի մեր բաժանումից ստացված մնացորդը։

Օրինակ ՝ 3։2=1

(1) մն․

3           1
—  =  1 —
2           2

Խառը թիվը (կոտորակը) անկանոն կոտորակ դարձնելու համար պետք է խառը թվի հայտարարը բազմապատկել ամբողջ մասով, գումարել համարիչը և հայտարարը թողել նույնը։

Օրինակ ՝

1         2 x 1 + 1         3
1 — = —————— = —
2              2                2

April 28

Մաթեմատիկա

855․

17    5
— – —
14    7      1
ժ) ——— = — = 1
11     1     2
— + —
21     7

17    5      17 – 10       7
— – — = ———— = —
14    7          14          14

14|2
7|7
1|

7|7
1|

2×7=14

11     1       11 + 3       14
— + — = ———— = —
21     7          21          21

21|3
7|7
1|

7|7
1|

3×7=21

7    14     7    21     1
— : — = — x — = —
14   21    14   14     2

(7;14)=7

7|7
1|

14|2
7|7
1|

(14;21)=7

14|2
7|7
1|

21|3
7|7
1|

1      1
— + —
2     6
թ) ———
1     1
— – —
2     6

1      1         3 + 1           4
— + — = ————— = —
2     6            6              6

2|2
1|

6|2
3|3
1|

1     1        1 + 3        4
— – — = ———— = —
2    6           2           2

(2;6)=2

2|2
1|

6|2
3|3
1|

April 26

Մաթեմատիկա

|853․

( 1     3     4  )    3
ա)( — : — – — ) : — =
( 2     4     9 )    5

1     3      1      4      1
1) — : — = — x — = —
2     4     2      3      2

1|1
1|

3|3
1|

2|2
1|

4|2
2|2
1|

3    1         3 – 2            1
2) — – — = ————— = —
4    2             4             4

4|2
2|2
1|

1|1
1|

2x2x1=4

April 25

Մաթեմատիկա

1311․ Կատարեք կոտորակների բաժանում․

3     7      (4)      1
Ա) — : — = (—) = —
8     4      (7)      2

(3;7)=1

3|3
1|

7|7
1|

 

(8;4)=2

8|2
4|2
2|2
1|

4|2
2|2
1|

 

20  13     (36)     1
Բ) — : — = ( —) = —
3    36    (13)     3

(20;13)=1

20|2
10|2
5|5
1|

13|13
1|

 

(36;3)=3

36|2
18|2
9|3
3|3
1|

3|3
1|

 

9     3      ( 7 )     3
Գ) — : — =  (—) = —
35    7      ( 3 )    7

(9;3)=3

9|3
3|3
1|

3|3
1|

(35;7)=7

35|5
7|7
1|

7|7
1|

April 12

Մաթեմատիկա

Ա) 7     2      6           7      6     32     32     2     57
— + — + — = 1) — + — = — 2) — + — = —
25    5     25         25    25   25     25     5     25

7       6      7 + 25    32
— + — = ——— = —
25    25       25        25

25|5
5|5
5|

25|5
5|5
5|

5×5=25

 

32    2        32 + 25         57
— + — = ————— = —
25    5            25             25

25|5
5|5
1|

5|5
1|

5×5=25

March 24

Մաթեմատիկա

  1. Կատարեք գործողությունները․

Ա) 5     7      1     11    69
— + — + — + — = —
3      4      2      6     12

5      7        20 + 21         41
— + — = ————— = —
3      4            12              12

3|3
1|

4|2
2|2
1|

2x2x3=12

 

1     11      3 + 11        14
— + — = ———— = —
2      6           6             6

2|2
1|

6|2
3|3
1|

3×2=6

 

41   14      41 + 28         69
— + — = ————— = —
12    6            12             12

12|2
6|2
3|3
1|

 

6|2
3|3
1

3x2x2=12

 

Բ) 13     7     5      9
— + — + — + — = —
4      6      8     12

13    7        52 + 21         73
— + — = ————— = —
3      4            12              12

3|3
1|

4|2
2|2
1|

2x2x3=12

 

5      9      15 + 18      33
— + — = ———— = —
8     12          24         24

8|2
4|2
2|2
1|

 

12|2
6|2
3|3
1|

3x2x2x2=24

 

73   33      41 + 28         69
— + — = ————— = —
12   24            12            12

12|2
6|2
3|3
1|

 

24|2
12|2
6|2
3|3
1|

3x2x2=12

March 22

Մաթեմատիկա

787.

3
ա) 1 – — = 1

4

4|2
2|2
1|

2×2=4
4:4=1

 

1
բ) 1 – — = 1
5

5|5
1|

5:5=1

 

2
գ) 1 – — = 1
5

5|5
1|
5:5=1

 

4
դ) 1 – — = 1
5

5|5
1|

5:5=1

 

7
Ե) 1 – — = 1
10
10|2
5|5
1|

5×2=10
10:10=1

 

5
Զ) 1 – — = 1
13
13|13
1|

13:13=1

 

11
Է) 1 – — = 1
25

25|5
5|5
1|

5×5=25
25:25=1

 

25
Ը) 1 – — = 1
36
36|2
18|2
9|3
3|3
1|

2x2x3x3=36
36:36=1

March 17

Մաթեմատիկա

1235․ Կրճատեք կոտորակները․

72    90  169  78  108 225
—,   —,  —,  —,  —,  —:
16    35   39   64   69   30

72|2
36|2
18|2
9|3
3|3
1|

16|2
8|2
4|2
2|2
1|

72:3=24
16|2=8

72    24
— = —
16     8

 

125   25
— = —
65     5

125|5
25|5
5|5
1|

65|5
13|13
1|

5:125=25
65:13=5

 

21     1
— = —
81     1

21|21
1|

81|81
1|

21:21=1
81:81=1

66     6
— = —
22     2

66|2
33|3
11|11
1|

22|2
11|11
1|

66:11=6
22:11=2

 

90    30
— = —
35     5

90|2
45|5
9|3
3|3
1|

35|5
7|7
1|

90:3=30
35:7=5

 

169   13
— = —
39     3

169|13
13|13
1|

39|3
13|13
1|

169:13=13
39:13=3

 

78     6
— = —
64    32

78|2
39|3
13|13
1|

64|2
32|2
16|2
8|2
4|2
2|2
1|

78:13=6

64:2=32