Գործնական քերականություն
135. Կետերը փոխարինի´ր ջ, ճ կամ չ տառերով: Վերջ, ողջ, նկարիչ, չղջիկ, վայրէջք, հաչոց, խոչընդոտ, թռչուն, թրչել, թռչել, միջև, մինջև, ամբողջ, առաջին, աղջամուղճ:
136.Կետերը փոխարինի՛ր ձ, ծ կամ ց տառերով: Փորձ, հարձում, բարձունք, ուրձ, լացակումած, ընթերցել, քաղցրություն, լռակյաց, հանդիպակաց, լվացք, գնածք, նստվածք, նրբանցք:
137. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի՛ր: Զմրուխտ, թխկի, նախշուն, կխտար, նախկին, բախտ, ողկույզ, ճեղք, կողպեք:
Դպրոցից հետ գալուց, ես տեսա մի տուն, որի պատերի մեջ կաին ճեղքեր: Երբ հասա տուն, դռան վրա կողպեք էր դրած՝ ես չկարողացա տուն գալ: Հատակի վրա, ես գտա զմրուխ և նախշուն մատանի, իմ բախտը բերեց: Ես որոշեցի ճամփորդհել: Ես տեսա մի փայտագործի, որը օգտագործում էր թխկիի փայտերը արձանիկ պատրաստելու համար, նաև նա կորցրել էր իր նախկին օգնականին: Ես ճամփորդհելու ընթացքում տեսա մի սար, որի վրա կային շատ կխտարներ, նաև ես տեսա մի թուփ որի պտուղները կուտակվել էին և դարցել էին ողկույզ:
138. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի՛ր: Գաղտնիք, սանդուղք, ճեղքել, խախտել, վախկոտ, տախտակ, եղբայր:
Ես ձեզ մի գաղտնիք կասեմ, ես և իմ եղբայրը ուզում ենք մի վախկոտ նապաստակ բռնենք: Մենք միքիչ կանոնները խաղտեցինք, մենք սանդուղք օգտագործեցինք, որպեսզի բարձրանանք ուրիշի նկուղը: Այնտեղ կար մի պատ , ես և իմ եղբայրը սկսեցինք ճեղքել այդ պատը, և վերջապես վերջացրեցինք: Այնտեղ մենք գտանք մի մեծ փայտ, և որոշեցինք մի նիզակ պատրաստենք, և այդ նիզակի օգնությամբ մենք բռնեցինք արդ նապաստակին:
139. Կետերը վախարինի´ր ղ կամ խ տառերով: Խրողտ, թուղթ, խեղդել, ծաղսել, կմաղք, աղբյուր, պղտոր, դժողք, դրախտ, զմրուղտյա, եղբայր, անվաղճան, ողկույզ, մղկտալ, տաղտակ, թաղտ, աղտոտել:
140. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի՛ր: Հարավ, ավտոմեքենա, օվկիանոս, նավահանգիստ, նավթ. օ՜ֆ, ո՜ւ ֆ, ասֆալտ:
141. Տրված բառերից ամեն մեկով մի քանի նոր բառեր կազմի´ր: Հարավ, ավտո, ասֆալտ:
142. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:Թոռնիկն արագ թռավ տատի …: (գիրկ, գիրք) Միաժամանակ երեք … Է կարդում: (գիրկ, գիրք) … անձրևը կտրվելու միտք չուներ: (հորդ, հորթ) … տրտինգ տալով վագեց մոր մոտ: (հորդ, հորթ)
143. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:…երի մեջ անծանոթ մի աղջիկ տեսա: (որդ, որթ) …երի պատճառով ձկնորսության չգնացի: (որդ. որթ) Շատ … ավարտ ունեցավ մեր ձեռնարկը: (հաջող, հաչող) … շանը կծան չի լինում: (հաջող, հաչող)Երեխայի … ատամներն արդեն դուրս էին եկել: (կտրիչ, կտրիճ) Իմ բոլոր … ընկերները հավաքվել են այսօր: (կտրիչ, կտրիճ)
144. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:Նստելու համար մի … տեղ եմ փնտրում: (հարդ, հարթ)Քամին ամբողջ …ը բարձրացրել ու պտտում էր օդում: (հարդ, հարթ)Տարբեր …եր քայքայել էին մարմինը: (աղտ, ախտ)Փոշիով ու … էր ծածկված փողոցը: (աղտ, ախտ)Մի … քարավանից առանձնացել էր: (ուղտ, ուխտ)Քո արած … թանկ է բոլորիս համար: (ուղտ, ուխտ)
145. Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով: Ընտրածդ բառերի գրությունը ճշտի´ր բառարանիօգնությամբ:
Խոսքս մի՛ կտրիր:Մինչև ե՞րբ պիտի թաքուն պահես:Անձրևն ինչպես սկսվել էր, այնպես էլ վերջացավ:Օդանավի իջնելը ոչ ոք չնկատեց:Երեխայի նման ուրախանում էին ու լիաթոքծիծատսմ:Եղնիկի ձագը մորն էր փնտրում:
146. Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով: Ընտրածդ բառերի գրությունը ճշտի´ր բառարանի օգնությամբ:
Հորեղբորս տղան մրջյուններով շատ էհետաքրքրվում:Մրջյունները կանոնավոր զորք ունեն և դրկիցմիջատների դեմ պատերազմելու են դուրս զալիսկանոնավոր շարքերով: Մրջյուններն էլ թշնամիներ ունեն. դրանք խոշորճանճերն են:Թափառաշրջիկ մրջյունները ճանապարհորդում ենմայրամուտին և գիշերը:
147. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ և բառարանովստուգի՛ր ճի՞շտ ես գրել:
Վեր.ում՝ համար.ա երկնքի տակ, ծնվեցին ջրիկաթիլները: Նրանք լեռների բար.րից, հողի մի.իցդուրս եկան ու, լույսն իրենց մե., ցն.աթյան թիթեռնիրենց վրա, կ.կ.ալով իջան ցա.: Լեռն ի վար, ծառերիկո.քերով, թփերի արան.ներով, զարմանազանխատուտիկ խ.աքարերի վրայով գալիս էինկաթիլները: –Ինչքա՜ն քա.ցր եք,- ասում էին նրանց մամուռները:
148. Բացատրի՛ր «Ուղղագրություն» և«Ուղղախոսություն» անունները:
Բառասկզբում լսվող է–ն է տառով է գրվում: Բացառություն են կազմում եմ, ես, ենք, եք, ենբառերը: Բառասկզբում լսվող օ-ն օ տառով է գրվում: Բացառություն է կազմում ով (ովքեր) բառը: Բառամիջում է և օ հնչյունները է և օ տառերովեն գրվում, եթե բաղադրյալ բառի մեջ մտնողարմատի սկզբնատառեր են: Բառամիջում ո և ե տառերը օ և է ենկարդացվում, եթե դրանց նախորդում էբաղաձայն հնչյուն, վօ և յէ են կարդացվում, եթենախորդում է ձայնավոր հնչյուն: Բառամիջում բ, գ, դ, ձ, ջ տառերը համապատասխանաբարկարոդ են կարդացվել պ, կ, տ, ծ, Ճ կամ փ, ք, թ,ց,չ: Բառամիջում ղ, վ տառերըհամապատասխանաբար կարող ենկարդացվել խ, ֆ:
Բազմիմաստ բառեր Բառն ունի իմաստ և ձև: Մեկից ավելի իմաստ ունեցողբառերը կոչվում Են բազմիմաստբառեր:Հոմանիշներ Իմաստով մոտ բառերը կոչվումեն հոմանիշներ: Հականիշներ Իմաստովհակառակ բառերը կոչվում են հականիշներ:
Համանուններ Գրությամբ կամարտասանությամբ նույն կամ մոտ, բայց իմաստով տարբեր բառերըկոչվում են համանուններ:
Բառի կազմությունը Ըստ կազմության բառերըլինում են պարզ և բաղադրյալ: Միայն մեկ արմատիցկազմված բառերը կոչվում են պարզ: Բաղադրիչներից (արմատ, ածանց) կազմվածբառերը կոչվում են բաղադրյալ:
Միշտ չէ, որ բառերը գրվում են այնպես, ինչպեսհնչում են: Ուղղագրական և ուղղախոսականկանոնները բառը ճիշտ գրելու և արտասանելուհամար են:
ԲԱԶՄԻՄԱՍՏ ԲԱՌԵՐ Բառն ունի իմաստ և ձև: Մեկից ավելի իմաստունեցող բառերը կոչվում են բազմիմաստբառեր:ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ Իմաստով մոտ բառերըկոչվում են հոմանիշներ: ՀԱԿԱՆԻՇՆԵՐ Իմաստով հակառակ բառերը կոչվում ենհականիշներ:
ՀԱՄԱՆՈւՆՆԵՐ Գրությամբ կամարտասանությամբ նույն կամմոտ, բայց իմաստով տարբերբառերը կոչվում ենհամանուններ:
ԲԱՌԻ ԿԱԶՄՈւԹՅՈւՆԸ Ըստ կազմության բառերըլինում են պարզ և բաղադրյալ: Միայն մեկ արմատից կազմվածբառերը կոչվում են պարզ: Բաղադրիչներից (արմատ, ածանց) կազմված բառերըկոչվում են բաղադրյալ:
Միշտ չէ, որ բառերը գրվում ենայնպես, ինչպես հնչում են: Ուղղագրական ևուղղախոսական կանոններըբառը ճիշտ գրելու ևարտասանելու համար են: